Licht voor de zon: alle scheppingsdagen waren even lang

Heb je je weleens afgevraagd hoe het kan dat God pas op de vierde scheppingsdag de zon maakte? Een dag is toch afhankelijk van zonlicht? Kun je dan de eerste drie scheppingsdagen dan nog wel ‘dag’ noemen, of duurden ze langer, miljoenen jaren bijvoorbeeld? Sommige christenen denken dat je op deze manier lange tijdsperiodes aan de Bijbel kunt toevoegen. Maar wie goed leest, zal zien dat dat niet werkt…

Wat is de definitie van een dag? Hopelijk ben je het ermee eens dat dat afhankelijk is van de context. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze zin: ‘In de dagen van mijn overgrootvader kostte het drie dagen om in Frankrijk te komen als je gedurende de dag reisde.’ In deze ene zin zitten drie betekenissen van het woord ‘dag’: een ongedefinieerde tijdsperiode, een etmaal (24 uur) en het gedeelte van een etmaal dat het licht is (overdag). De context bepaalt welke betekenis je moet gebruiken. Dat is met de scheppingsdagen uit de Bijbel net zo.

Het Hebreeuwse woord voor ‘dag’, ‘jom’ (יום), kan ook meerdere betekenissen hebben. Het woord komt 2301 keer voor in het Oude Testament. Van al die keren is de betekenis precies bekend, maar van de 10 keer dat ‘jom’ in Genesis 1 staat, wordt de betekenis in twijfel getrokken. Kan de schepping langer hebben geduurd dan zes letterlijke dagen?

De tekst zelf laat er geen twijfel over bestaan: de scheppingsdagen waren gewone, ‘alledaagse’ dagen. Dat blijkt onder andere uit signaalwoorden die erbij staan. Zo wordt aan de dagen een getal gekoppeld (de eerste dag, de tweede dag, enzovoort). Op andere plekken in het Oude Testament gaat het dan altijd om letterlijke dagen. Hetzelfde zie je wanneer ‘dag’ wordt genoemd in combinatie met ‘nacht’, ‘avond’ en/of ‘ochtend’.

Nee, de schrijver van Genesis 1 wilde er zeker van zijn dat zijn toehoorders het snapten: de scheppingsdagen waren gewone dagen.

Hoe zit het dan met het zonlicht? Een dag is een omwenteling van de aarde om haar as, ten opzichte van een vast punt (de zon). Maar de zon werd pas op de vierde dag geschapen. Dus, zo denken sommigen, kunnen de eerste dagen nooit echte dagen zijn geweest. Er zijn meerdere redenen waarom dit argument geen hout snijdt. Ten eerste is er geen onderscheid in taalgebruik tussen de eerste drie dagen en de laatste drie. Wat hierboven staat over de signaalwoorden die bij het woord ‘dag’ staan, geldt net zo hard voor dag 1 tot 3 als voor dag 4 tot 6. 

Verder is het zo dat al meteen op de eerste dag het woord ‘dag’ door God wordt gedefinieerd: Hij noemde het licht ‘dag’ en het duister noemde Hij ‘nacht’ (Genesis 1:5). De eerste dagen waren nog niet afhankelijk van de zon als lichtdrager, maar er was een andere lichtbron. De Bijbel legt niet uit wat die lichtbron dan was, maar misschien moet je hier denken aan God Zelf. In Openbaring 22:5 staat dat God het licht zal zijn op de nieuwe aarde. Daarbij: een dag is niet afhankelijk van de zon. Een dag is één volledige rotatie van de aarde. De zon is daarbij een mooi referentiepunt, maar als er geen zon zou zijn en de aarde toch om haar as draait, kun je nog steeds spreken van een dag.

Ten slotte: God stelt de zesdaagse werkweek in, gebaseerd op de zesdaagse schepping (Exodus 20:11).

Gelukkig zal geen enkele werkgever stellen dat maandag, dinsdag en woensdag eigenlijk miljoenen jaren zouden moeten duren (al kan dat soms wel zo voelen, maar dat terzijde).

Wie de eerste drie scheppingsdagen denkt op te rekken tot lange tijdsperiodes, komt bedrogen uit. Ten eerste omdat God op dag 3 de planten maakte. Planten kunnen prima een dag zonder insecten voor de bestuiving, maar geen miljoenen of miljarden jaren. Ten tweede: het oprekken van de eerste drie scheppingsdagen lost niets op. Men denkt hiermee een manier te hebben gevonden om miljarden jaren aan de Bijbel toe te voegen. Maar alle berekeningen waaruit die hoge ouderdom van de aarde en het heelal blijkt, komen van zaken die na de derde scheppingsdag zijn gemaakt of ontstaan. Het gaat dan over het sterrenlicht (gemaakt op dag 4) en aardlagen met fossielen erin (gevormd tijdens de zondvloed).